Zestig terugkeercoaches…

Onze overheid nam al meerdere initiatieven, maar resultaat bleef uit. M.i. heeft veel te maken met de focus die wordt gelegd : men spitst zich vooral op de individueel zieke. Beleidsmensen denken blijkbaar ook dat verlaging van het aantal langdurig zieken een medische problematiek betreft, quod non. De stijging heeft meer te maken met hoe bedrijven personeel tewerkstellen, met hoe werknemers met elkaar (moeten) omgaan, hoe de druk op mensen jaar na jaar verhoogt en heeft veel minder te maken met dingen waaraan huisartsen iets kunnen doen. Ook arbeidsartsen die slechts een adviserende bevoegdheid hebben, krijgen van de overheid een grote rol bij re-integratie toebedeeld, maar zij zijn evenmin in staat om veel te veranderen.

Het laatste initiatief dat in de loop van dit jaar wordt voorbereid, zal volgens mij eveneens slechts een slag in het water zijn.  De federale regering zet in op terugkeercoaches, die de langdurig zieken met zachte hand terug naar werk “moeten” leiden. Noteer dat ik “moeten” tussen aanhalingstekens plaats! Plan is om in 2022 met 40 coaches van start te gaan; in 2023 zouden er 60 volgen.

Als re-integratiecoach kan ik toch moeilijk tegen dit initiatief zijn, hoor ik u denken en inderdaad : in het idee zit wel iets. Het ontbreekt langdurig zieken aan een begeleider, iemand die hen kent en die als gids mee naar de werkgever stapt en kijkt onder welke voorwaarden re-integratie kan. Iemand die de werknemer in zijn mogelijkheden bevestigt, die hem aanmoedigt, opnieuw zelfvertrouwen geeft… maar ook iemand die een werkgever durft te wijzen op zijn verantwoordelijkheid en op zijn plicht om aan re-integratie mee te werken. Dus waarom dan zo sceptisch zijn?

Meerdere redenen maken dat ik weinig succes verwacht van de inzet van terugkeercoaches :

• De kans is groot dat langdurig zieken weinig vertrouwen hebben aan mensen die hen ongevraagd naar werk “moeten leiden”, zelfs al is het een gratis dienst.
• Ook dat dit gestuurd wordt vanuit ziekenfondsen is bij voorbaat al verdacht. Ziekenfondsen zijn tegelijk diegene die uitbetalen, of niet en dus een sanctionerende rol hebben en tegelijk begeleiding bieden: ik geloof niet dat deze twee rollen, een sanctionerende en een ondersteunende, samen kunnen in één instantie.
• Waar zal men deze coaches nog vinden in een krappe arbeidsmarkt : schoolverlaters met een universitaire opleiding in een menswetenschappelijke richting, zonder enige bedrijfservaring en met weinig natuurlijk gezag?

Een gemiste kans? Zolang men niet iets doet aan de oorzaak en een echt voorkomingsbeleid voert, zolang men het aan de goodwill van bedrijfsleiders (en gelukkig is er die bij vele zaakvoerders nog!) overlaat om in te gaan op re-integratieverzoeken, blijft het m.i. dweilen met de kraan open.

Tot nader order blijf ik me als degelijk alternatief en wel competente gids voor uw patiënten naar voor schuiven. Dank u voor uw vertrouwen!

Paul Dondeyne,

12.01.2022